مقایسه میزان آفلاتوکسین M1 در شیر پاستوریزه مصرفی شهر بابل در فصول زمستان و تابستان

سابقه‌ و هدف‌: مایکوتوکسین ها سموم قارچی هستند که مهمترین آنها آفلاتوکسین ها می باشند. در پی مصرف آفلاتوکسین B1 توسط دام های شیری، آفلاتوکسین (M1 (AFM1 از راه شیر و لبنیات به انسان منتقل می شوند و به دلیل ایجاد سرطان کبد، فعالیت سرکوب ایمنی و کاهش رشد، به شدت برای سلامتی انسان مخاطره انگیزمی باشند. هدف از این مطالعه سنجش آفلاتوکسین M1 در شیر پاستوریزه مصرفی شهر بابل می باشد.مواد و روشها: مطالعه به صورت مقطعی بر روی 144 نمونه شیرپاستوریزه در طی زمستان 1384 و تابستان 1385 که از سوپرمارکت های شهر بابل جمع آوری شده بود انجام شد. نمونه های شیر پس از سانتریفوژ، چربی روی آن برداشته شد و مایع زیرین آن (Skimmed milk) به روش الایزا رقابتی از نظر آفلاتوکسین M1 مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها: میزان آلودگی شیر پاستوریزه از نظر آفلاتوکسین M1 در ماه های دی، بهمن، اسفند، تیر، مرداد و شهریور صد درصد بود. میانگین آن به ترتیب 85/227، 64/229، 1/233، 4/110، 17/120 و 48/112 نانوگرم در لیتر(ng/l) گزارش گردید. در فصل زمستان 5/91% نمونه ها بیش از 200 نانوگرم در لیتر آلودگی داشتند، در صورتی که آلودگی در فصل تابستان در صد درصد نمونه ها بین 150-101 نانوگرم در لیتر بود. به طور کلی میزان آلودگی آفلاتوکسین M1 در زمستان بین 103.3ng/l تا 132.7ng/l و میانگین آن 114.35ng/l بود، در صورتی که در تابستان بین 178.8ng/l تا 253.5ng/l و میانگین آن 230.2ng/l بود. بحث‌ و نتیجه‌گیری: در این بررسی میزان آلودگی آفلاتوکسین M1 در شیر پاستوریزه 100% و بیش از حد مجاز کمیته اروپایی و غذایی (150mg) بود. لذا با توجه به اینکه آفلاتوکسین M1 یک مشکل جدی برای بهداشت عمومی و سلامتی انسان است، برای به حداقل رساندن این میزان در شیر باید جیره غذایی دام تازه بوده و به طور مرتب از نظر آفلاتوکسین مورد ارزیابی قرار گیرند.